به نقل از «همشهری آنلاین»

نخستین سفارتخانه خارجی در این گذر ساخته شد | لوطی صالح یا مطرب مغضوب؟!

تاریخ انتشار: ۱۲ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۴۴۸۱۴

همشهری‌آنلاین - نصیبه سجادی: گذر لوطی صالح در کنار ۲۰۰ساله بودنش یادآور شخصیت مطربی است که از سال‌ها قبل نام این کوچه، وامدار لوطی‌گری اوست، اما این گذر تاریخی به یک دلیل دیگر هم معروف است؛ نخستین بار از همین کوچه رابطه ما با دنیا تحت نظم و نظام بین‌الملل قرار گرفت و ایران صاحب سفارتخانه شد.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

سرگور اوزلی، زنبورک‌چی و نخستین سفارتخانه تهران

رابطه ایران با کشورهای غربی از زمان شاه طهماسب با فراز و فرودهایی همراه بوده، ولی به دلیل اهمیت کشور ما از قدیم تاکنون، هیچ‌گاه این ارتباط قطع نشده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با به سلطنت نشستن فتحعلی شاه چند سفیر به ایران آمدند تا نوبت به سرگور اوزلی بریتانیایی رسید. او توانست در مدت کوتاهی ساختمانی برای سفارتخانه بنا کند و این پایه و اساس روابط ۲ دولت را تحکیم بخشید.

نخستین سفارتخانه انگلیس که به وسیله اوزلی در تهران ساخته شد بنایی در اراضی جنوب محله بازار و در مجاورت ضلع جنوبی حصار صفوی تهران قرار داشت. در پی درخواست سرگور اوزلی، فتحعلی شاه به محمدخان زنبورکچی‌باشی فرمان داد، تا ۲ قطعه زمین در اختیار سفیر انگلیس قرار دهد، او نیز اراضی را که در غرب گود زنبورکخانه و در حاشیه جنوبی شهر قرار داشت به او داد.

قطعه شمالی کوچک‌تر و در کوچه‌ای منشعب از گذر لوطی صالح (کوچه مهدوی کنونی) قرار داشت. اوزلی در این قطعه سفارتخانه بنا کرد. بعدها در دوره ناصری، سفارت انگلیس به محله نوساز دولت، در غرب خیابان فردوسی، محل کنونی سفارت انگلیس منتقل شد و پس از ترک انگلیسی‌ها باغ مزبور به باغ ایلچی شهرت یافت.

دماغ بریده مطرب محبوب

اما لوطی صالح که بود و چرا این گذر به این نام شهره شده است؟ عده‌ای از جمله ساکنان قدیمی گذر معتقدند او مطربی لوطی در زمان آقا محمدخان بود، اما مؤمن بودنش هم از ویژگی‌های شخصیتی‌اش ذکر شده است. او در یک ماجرای خشکسالی به همراه اهالی بازارچه به طرف گورستان چهارده معصوم، بیرون دروازه عبدالعظیم(ع)، رفت و سرش را رو به آسمان کرد، تنبک نواخت و خواند و طلب باران کرد و بعد از آن کمی باران بارید و از آنجا او محبوب شد و نامش سر زبان‌ها افتاد.

روایت‌های دیگری هم در این زمینه نقل شده؛ از جمله در تاریخ عضدی آمده است: «آقامحمدخان به برادرش، جعفر قلی‌خان علاقه زیادی داشت. شبی در مجلس جعفرقلی‌خان، لوطی صالح شیرازی بعضی مطالب را به‌طور مضحکه به زبان می‌آورد که خلاف احترام سلطنت بود. خبر به آقامحمدشاه رسید و پادشاه به مجرد شنیدن، منقلب شد و در همان شب یا شب دیگرش جعفر قلی‌خان را به قتل رساند. لوطی صالح را هم که آشنای قدیمش بود، در خلوت خواست، فرمود به جهت مسخرگی و صحبت‌هایی که در مجالس اجرای سلطنت کردی، تمام اموالت را باید بدهی...»

در نهایت برای اینکه لوطی صالح دیگر روی رفتن به "مجالس و صحبت مضاحک" را نداشته باشد، آقامحمدخان حکم به بریدن دماغش داد. لوطی صالح بعد از آن به عتبات رفت و تا زمان درگذشت، در مشهد کاظمین زندگی کرد.

کد خبر 730145 برچسب‌ها تهران قدیم همشهری آنلاین هویت شهری سفیر ایران در انگلیس همشهری محله منطقه ۱۲ شهر تاریخ عمومی ایران معماری

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: انگلیس خشکسالی سلطنت تهران قدیم همشهری آنلاین هویت شهری سفیر ایران در انگلیس همشهری محله منطقه ۱۲ شهر تاریخ عمومی ایران معماری لوطی صالح

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۴۴۸۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تورهای بازدید نمایشگاه کتاب تهران در دیگر کشورها شوند

به گزارش خبرگزاری مهر، مسلم شجاعی مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: «رویداد» یکی از محصولات اصلی صنعت گردشگری کشورهاست. رویداد از جنس محصولاتی است که انسان محور و تعامل محور است. نمایشگاه کتاب همچون دیگر رویدادها از منظر گردشگری جذاب است.

وی به آمار بازدید نمایشگاه کتاب در سال ۱۴۰۲ اشاره کرد و افزود:‌ بازدید چند میلیونی از نمایشگاه در ۱۱ روز عددی قابل توجه است. این رویداد برای ما ارزشمند است چرا که کمک می‌کند تا گردشگران خارجی را نیز جلب کنیم.

مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، ادامه داد: برخی از کشورهای همسایه و منطقه نظیر عراق، عمان، کویت، بحرین، هند، روسیه، چین و... که برای ما بازار هدف گردشگری هستند، در نمایشگاه کتاب حضور دارند. حضور کشورها به عنوان مهمان ویژه یا جذابیت آثار ناشران ایرانی، باعث می‌شود تا نمایشگاه کتاب تهران به رونق گردشگری خارجی کمک کند.

شجاعی انتشارات میراث فرهنگی را که به صورت تخصصی کتاب منتشر می‌کند، عامل ترویج گردشگری در بستر نمایشگاه کتاب خواند و افزود: در این مجال می‌توان فرصت‌های گردشگری از طریق کتاب را به بازدیدکنندگان خارجی نمایشگاه معرفی کرد. به این ترتیب هم نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به توسعه گردشگری از طریق کتاب‌های تخصصی کمک می‌کند و به نوعی زمینه تعامل نمایشگاه کتاب و گردشگری محسوب می‌شود.

وی برگزاری تور بازدید گردشگران خارجی از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را عامل توسعه گردشگری رویداد محور برشمرد و گفت: برای سال‌های آتی برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، می‌توان با همکاری بخش خصوصی تور بازدید گردشگران خارجی از این رویداد را برگزار کرد؛ می‌دانم مردم کشورهایی نظیر تاجیکستان علاقه بسیاری به نمایشگاه کتاب تهران دارند. همینطور کشورهای عرب و فرهیختگان کشورهای فارسی زبان به نمایشگاه کتاب تهران علاقه‌مندند.

مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، افزود: می‌توانیم با برنامه‌ریزی ساده تورهای گردشگران خارجی را در بازه زمانی برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، برگزار کنیم؛ اینطور گردشگران خارجی علاوه بر بازدید از مناطق تاریخی و دیدنی ایران از نمایشگاه کتاب هم بازدید می‌کنند. این یعنی تقاطع‌هایی که نمایشگاه کتاب می‌تواند با صنعت گردشگری کشور ارتباط برقرار کند.

شجاعی با طرح این موضوع که آمار دقیقی از حضور گردشگران خارجی در ادوار گذشته نمایشگاه کتاب تهران در دسترس نیست، گفت:‌ امسال می‌توانیم رصد کنیم و متوجه شویم که چه میزان گردشگر خارجی به نمایشگاه کتاب می‌آیند. دوره‌های قبل حضور تعداد قابل توجهی گردشگر خارجی را در نمایشگاه کتاب شاهد بودم. به جرأت می‌توانم بگویم نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بازدید کننده خارجی دارد و بخشی از این بازدیدها از مسیر گردشگری محقق شده است.

وی هماهنگی بین بخشی میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را برای استفاده بیشتر از موقعیت نمایشگاه کتاب تهران برای گردشگری خارجی را مهم خواند و ادامه داد: می‌توان با نگاه فرهنگی به مقوله گردشگری ادبی و گردشگری رویدادمحور منافع اقتصادی برای کشور ایجاد و بخش خصوصی را در این حوزه به خوبی فعال کرد. آنها که به طور حرفه‌ای اصول جذب گردشگر خارجی به کشور را می‌دانند می‌توانند نظر گردشگر خارجی را برای بازدید از نمایشگاه کتاب تهران، جلب کنند.

مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی افزود: می‌توانیم میان معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی و معاونت امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نشست مشترک برگزار کرد. همچنین بخش خصوصی نیز تورهای گردشگری کتاب و گردشگری ادبی و... را فعال کند. می‌توان این مهم را برای دوره‌های بعدی نمایشگاه کتاب ریل‌گذاری کرد. لازم است سیاست جدیدی برای سال‌های آینده درباره این امر مهم اتخاذ کرد.

شجاعی در رابطه با شعار امسال نمایشگاه کتاب با عنوان «بخوانیم و بسازیم» گفت: با کتاب خواندن می‌توان گردشگری ایران را ساخت. من کتاب «در سرزمین مردمان نجیب» را برای مطالعه پیشنهاد می‌کنم؛ این کتاب نوشته هرؤیه روپچیچ، موسیقیدانی از کشور کرواسی است و داستان آن ۲ بار سفر مرد کروات به تمام نقاط ایران را روایت می‌کند. این موسیقیدان حس خود را از هر آنچه در ایران و از مردم ایران دیده توصیف کرده و مهمترین توصیفی که مرد کروات از ایران در ذهنش ثبت شده مهمان نوازی است که به آن معروفیم.

کد خبر 6096279 فاطمه میرزا جعفری